Што содржи контроверзниот предлог за мир во Украина поврзан со Трамп и зошто Киев остро го одбива?

Се појавија извештаи за можен мировен план за Украина. Планот се поврзува со кругови блиски до поранешниот американски претседател Доналд Трамп.

Тој вклучува промена на статусот на Крим. Се споменува и „замрзнување на територијалните линии“.

Што предвидува планот?

Деталите не се целосно јасни. Сепак, коментари на американскиот сенатор Џеј Ди Венс (не потпретседател) алудираат на нешто важно. Можно е формално отстапување на значителен дел украинска територија на Русија. Тоа би било врз основа на сегашните линии на фронтот.

Планот наводно предвидува Украина да се откаже од НАТО. Исто така, да ги ублажи санкциите кон Русија. Клучно, да прифати дека Крим е под руска контрола. Останува нејасно дали Русија би прифатила Крим да не биде и формално признаен како руски.

Според Венс, новите линии би биле блиску до сегашните. Ова би значело Украина да изгуби големи делови територија. Вклучувајќи го Крим и делови од Доњецк, Луганск, Херсон и Запорожје. Русија веројатно би се откажала само од мали делови на Харковскиот регион. Би се откажала и од барањето за целосна анексија на четирите покраини.

Неправеден компромис?

Украинскиот претседател Володимир Зеленски е дециден. Тој нагласи дека Уставот јасно го дефинира Крим како дел од Украина. Поранешниот претседател Трамп го критикуваше Зеленски за ова. Тврдеше дека тој „го отежнува постигнувањето мир“.

Круговите блиски до Трамп предупредиле дека САД може да се повлечат од разговорите. Тоа би се случило ако нема брз договор. Се чини дека предложениот договор ѝ се допаѓа на Москва, но Киев го отфрла.

Јуриј Бојечко од „Hope for Ukraine“ предупреди за последиците. За „Њузвик“ изјави дека милион Украинци би биле принудени да бегаат. Тоа би било за да се „исчисти теренот“ за руска власт.

Олга Оликер од „International Crisis Group“ смета дека договорот може да ги запре нападите. Но, би значел задржување на руската контрола врз окупираните територии.

Кремљ во средата побара целосно повлекување на Украина од териториите што ги бара Русија. Не е јасно дали наводниот план го бара тоа од Украина.

Градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, посочи дека компромис е можен. Но, би бил „привремен и неправеден“. Тоа би значело привремено отстапување територија, без правно признавање.

Признавањето на Крим е опасен преседан

Ако САД де јуре ја признаат руската анексија на Крим, тоа би било преседан. Би претставувало кршење на меѓународното право. Го крши и Меморандумот од Будимпешта од 1994 година. Со него САД ветија заштита на суверенитетот на Украина.

Таквиот потег би го ослабел меѓународниот поредок. Аналитичарите предупредуваат дека тоа би значело враќање на „правото на посилниот“.

Што ако САД се откажат?

Ако САД ја прекинат поддршката за Украина, последиците се нејасни. Дали би значело крај само на дипломатијата или и на воената помош?

Андреа Кендал-Тејлор, поранешна разузнавачка службеничка, предупредува. За „Њузвик“ изјави дека Украина ќе продолжи да се бори и без САД. Но, тоа би било многу потешко. Украина веќе се потпира сè повеќе на сопствени сили и европски сојузници.

Поранешниот дипломат Мајкл Кимаге истакна дека Германија ги зголемува вложувањата во одбраната. Делумно за да компензира можно повлекување на САД. Сепак, таквата транзиција бара време, кое Украина го нема.