Горан Стефановски: Шест години од заминувањето на најголемиот македонски драмски писател

На денешен ден се навршуваат шест години од смртта на Горан Стефановски, еден од најистакнатите македонски драматурзи и интелектуалци, чии дела оставија длабок печат во македонската книжевност, театар и културна историја.

Животен пат и инспирации

Горан Стефановски е роден во Битола на 27 април 1952 година, во семејство тесно поврзано со театарот. Неговиот татко Мирко бил режисер, а мајка му Нада – глумица. Детството го минува во театарска атмосфера, која ќе стане главна инспирација за неговото творештво.

Во 1979 година го создава своето ремек-дело „Диво месо“, претстава што и денес е синоним за македонската драмска сцена. Делото е засновано на семејните искуства од Втората светска војна и ги отвора прашањата за идентитетот, семејството и социјалната неправда.

Клучни дела и достигнувања

Стефановски се вбројува меѓу најуспешните драматурзи во Југославија, со дела кои го обележаа југословенскиот театар:

• „Диво месо“
• „Лет во место“
• „Дупло дно“
• „Црна дупка“
• „Баханалии“
• „Одисеј“

Со неговата ТВ-серија „Бушава азбука“, Стефановски внесе иновативен пристап во едукативните програми за деца, што остави трајно влијание на генерации.

Меѓународен углед

Стефановски беше познат и надвор од Македонија, со бројни продукции на неговите дела ширум Европа. Неговите претстави се преведувани на многу јазици и изведувани на фестивали како БИТЕФ во Белград и Лондонскиот меѓународен театарски фестивал.

Академски придонеси

Како основач на одделот за драматургија на Факултетот за драмски уметности во Скопје, Стефановски беше инспиративен учител и ментор за многу млади драматурзи. Својот академски ангажман го продолжи и во Велика Британија, каде што предаваше сценарио и драматургија на универзитетот во Кент.

Личен живот

Стефановски беше оженет со Пат Марш, англиска лингвистка, со која има две деца, Игор и Јана. Неговата врска со семејството и корените беше силна, што е забележливо и во неговите дела, кои често обработуваат теми за идентитетот, семејните вредности и човековите борби.

Неговото наследство

По неговата смрт во 2018 година, Стефановски остави зад себе богато наследство на драмски текстови, сценарија и академски трудови. Неговите претстави продолжуваат да се изведуваат, а неговите идеи и опсервации за културната и социјалната динамика остануваат актуелни.

Во својот тестамент, изрази желба неговата пепел да биде растурена над Охридското Езеро, симболизирајќи ја неговата длабока врска со Македонија.

Награди и признанија

Неговата кариера е обележана со бројни награди, меѓу кои:

• „Стале Попов“
• „11 Октомври“
• „Стериина награда“ (двапати)
• „Војдан Чернодрински“ (шестпати)
• Постхумно, во 2021 година, доби Орден за заслуги за Македонија.

Горан Стефановски останува симбол на македонската драматургија, пример за интелектуална храброст и мајсторство во создавањето драмски дела кои го премостуваат локалното и универзалното.