„Крвава Македонска свадба“ во село Зеленич – масакрот на македонски жители од грчките андарти

На денешен ден, 13 ноември 1904 година, македонското село Зеленич во Леринско беше сцена на еден од најстрашните настани во историјата на македонскиот народ во Егејска Македонија. Во текот на свадбена прослава во домот на свештеникот Георгија, грчки андарти – вооружени паравоени формации – нападнале и масакрирале 13 македонски мажи, жени и деца. Овој настан останува запаметен како „Крвавата Зеленичка свадба“.

Причините за нападот

Масакрот бил одмазнички чин поради тоа што селаните, припадници на егзархијата, се откажале од јурисдикцијата на Цариградската патријаршија. Нападот уследил еден месец по убиството на грчкиот офицер Павлос Мелас, истакнат раководител на грчката пропаганда во Македонија, кој, според грчката историја, се смета за херој. Загубата на Мелас предизвикала силна реакција во грчките кругови, кои со масовно насилство сакале да наметнат страв и контрола над македонското население.

„Македонската борба“ и нападите на македонските села

Периодот познат како „грчка Македонска борба“ траел од 1904 до 1908 година и бил обележан со насилни акции на грчките андарти во обид да се наметне грчката национална идеологија меѓу македонското население, принудувајќи го да остане лојално на Цариградската патријаршија. Грчките власти верувале дека стравот и насилството можат да создадат лажна грчка национална свест меѓу македонските христијани, па така спроведувале масовни напади, убиства и терор.

Други познати масакри: Загоричани и Горно Неволјани

Во овој период се случиле и други крвави настани, меѓу кои се истакнуваат „Колежот во Загоричани“ во Костурско и масакрот во Горно Неволјани, Леринско. Во Загоричани, на 25 март 1905 година, 200 „Македономахи“ под водство на капетанот Георгиос Цонтос-Вардас убија околу 80 селани, казнувајќи го селото за неговото учество во Илинденското востание и поддршката на ВМРО. Во Горно Неволјани, нападнато кон крајот на октомври 1905 година, андарти предводени од критјанинот Ефтимијос Каудис масакрираа 15 лица, вклучувајќи и невеста која во обид да избега се здоби со тешки повреди.

Овие настани ја означуваат тежината на грчката пропаганда и насилството врз македонското население, кое го наметнуваше својот идентитет и борбата за самопризнавање. Трагедиите како „Крвавата Зеленичка свадба“ остануваат како сведоштво за болното минато и борбата за македонската слобода и идентитет.