Марко Ш.
Каспиското Езеро, најголемото езеро во светот, со површина колку Германија и крајбрежје од 6.500 километри, брзо го губи своето водно ниво, заканувајќи се да остави милиони луѓе без пристап до вода и основни ресурси. Земјите што се потпираат на езерото за риболов, земјоделство и вода – Казахстан, Иран, Азербејџан, Русија и Туркменистан – се соочуваат со сериозни последици од овој феномен.
На северниот брег во Казахстан, еколошкиот активист Азамат Сарсенбаев сведочи на драматичното повлекување на водата. Некогаш познатото крајбрежје, сега е само каменито тло, додека загадените води на јужниот брег кај иранскиот град Рашт го спречуваат локалното население да го користи езерото како порано. Сведоци на ова уништување, многумина стравуваат за иднината на овој витален воден ресурс.
Зошто Каспиското Езеро исчезнува?
Во последните децении, комбинaција од човечка активност, како изградбата на брани и прекумерната експлоатација, заедно со климатските промени, го нарушија природниот баланс на езерото. Главниот извор на вода, реката Волга, со своите 40 брани и уште 18 во изградба, значително го намалува приливот на вода во езерото. Во меѓувреме, покачените температури предизвикуваат интензивно испарување, што дополнително придонесува за повлекувањето на водата.
Последици за животната средина и луѓето
Научниците предвидуваат драстично намалување на нивото на водата во наредните децении. Во најлошите сценарија, езерото може да изгуби и до 30 метри длабочина до крајот на векот, со што северниот дел, главно околу Казахстан, може целосно да исчезне. Ова би значело уништување на риболовните и туристичките индустрии, сериозно намалување на поморската трговија и ризик од геополитички конфликти околу природните ресурси.
Езерото е дом на уникатен екосистем, вклучувајќи ги и загрозените видови како касписката фока и есетрата, која обезбедува 90% од светскиот кавијар. Повлекувањето на водата го загрозува нивниот опстанок, намалувајќи го нивото на кислород и квалитетот на водата.
Време е за акција
Кризата на Каспиското Езеро предизвикува глобално внимание, особено пред самитот за климата COP29, кој ќе се одржи во Азербејџан. Но, и покрај алармантните предвидувања, земјите во регионот продолжуваат со производството на фосилни горива, што дополнително го влошува климатскиот удар врз езерото.
Азамат Сарсенбаев и фотографот Кашајар Џаванмарди ја користат својата работа за да го свртат вниманието кон оваа трагедија, надевајќи се дека светот ќе разбере колку е важно да се заштити најголемото езеро на Земјата и да се преземат итни мерки.
