Весна Љ.
Додека Вашингтон ги менува односите со Москва, а Киев се обидува да извлече што подобра позиција во преговорите, рускиот претседател Владимир Путин изнесе неочекуван предлог за мировно решение за Украина, во кој на некој начин ги вклучи и Гренланд и Доналд Трамп.
Уплашената Европа веќе смета дека американскиот претседател Доналд Трамп му оди во прилог на својот руски колега Владимир Путин кога станува збор за мировните преговори за војната во Украина, бидејќи прво ја прекина изолацијата на Путин на Западот, разговарајќи со него двапати во февруари, што претставуваше прва директна размена на ставови меѓу лидерите на Русија и САД од почетокот на руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, а според извештаите на Ројтерс, се шпекулира дека нивните контакти биле и почести.
Скромен почеток на преговорите
Потоа, американска делегација седна на маса во Саудиска Арабија, прво со рускиот тим, а потоа и со украинскиот, за да преговараат за војната во Украина, но почетокот беше скромен, бидејќи поради „путиновите нијанси“ беше договорен 30-дневен прекин на огнот за енергетската инфраструктура (кој постојано се крши), наместо американскиот предлог за привремено примирје, поради што многумина сметаа дека Путин дал премалку. Си-Ен-Ен тогаш изјави дека администрацијата на Трамп е „безнадежно измамена“, додека експертот за национална безбедност Метју Шумејкер предупреди дека Трамп ризикува да му оди во прилог на Путин, дозволувајќи ѝ на Русија да примени „класични советски тактики од Студената војна“ кои се карактеризираат со одолговлекување на преговорите, што самиот Трамп подоцна го потврди.
Исто така, се зборуваше дека специјалниот пратеник на Трамп за Украина и Русија бил „тргнат настрана“ на барање на Русија.
Трамп дури изјави дека Путин „го направил она што секој би го направил“ откако Русија започна голем напад со дронови и ракети врз Украина во деновите по привременото суспендирање на американската воена помош и споделувањето разузнавачки информации со Киев, а на почетокот на март, американскиот министер за одбрана Пит Хегсет нареди суспендирање на офанзивна сајбер операција против Русија, според „Њујорк тајмс“.
Договор за Црното Море
Минатата недела, Русија и Украина, со посредство на САД, договорија делумен прекин на огнот, безбедна пловидба и исклучување на употреба на сила во Црното Море, што се смета за прв договор меѓу Америка, Русија и Украина под покровителство на Трамп, а како дел од поширока иницијатива на Црното Море, Вашингтон ќе ѝ помогне на Русија да се врати на светскиот пазар за извоз на земјоделски производи и ѓубрива, што се толкува како уште една услуга за Путин.
Истиот ден кога беше договорено примирјето во Црното Море, беше објавено и што му подарил Путин на Трамп преку неговиот пратеник Стив Виткоф, кој претходно овој месец беше во Москва, а Кремљ потврди дека Путин му подарил на Доналд Трамп негов портрет, додека Виткоф раскажа дека Путин му рекол дека се молел за Трамп минатата година кога беше застрелан на митинг во Пенсилванија.
Овој подарок е знак на дипломатско затоплување на односите меѓу САД и Русија откако Трамп е претседател, а откако влезе во Белата куќа, наративот е дека Украина е виновна за војната, и нему му се брза што поскоро да склучи примирје и да ги добие украинските минерали, за да се покаже како вешт преговарач уште на почетокот на својот мандат, иако не ја реши војната „за еден ден“, што подоцна го нарече саркастично.
Трамп, исто така, го поддржа ставот на Путин дека украинскиот претседател Володимир Зеленски, на кого му истече мандатот минатата година, нема легитимитет да потпише мировен договор, и зборуваше за потребата Украина да одржи избори.
Путинова привремена управа под ОН
А потоа, Путин сугерираше дека Украина би можела да биде ставена под некаква форма на привремена управа, притоа споменувајќи го Гренланд, и вети дека ќе го „зајакне руското глобално лидерство на Арктикот“, предупредувајќи дека „геополитичката конкуренција во регионот“ се интензивира, додека Русија денес ја промовира идејата за економска соработка со САД во арктичкиот регион богат со природни ресурси, наведува Би-Би-Си.
Како прв пример за ова, Путин ги наведе намерите на Трамп кон Гренланд.
Путин рече дека привремена администрација „под покровителство на ОН, САД, Европа и нашите партнери“ би можела да ја преземе контролата над Украина и да одржи нови избори во земјата, додавајќи дека тоа би било слично на преседаните поставени од претходните мисии под управа на ОН во области како поранешна Југославија, Источен Тимор и Нова Гвинеја, пренесува „Форбс“.
„Накратко, плановите на Америка во врска со Гренланд се сериозни, тие планови имаат длабоки историски корени и јасно е дека САД ќе продолжат систематски да ги спроведуваат своите геостратешки, воено-политички и економски интереси на Арктикот… Што се однесува до Гренланд, тоа е работа за две конкретни земји и нема никаква врска со нас“, изјави Путин.
САД ја отфрлија неговата идеја за привремена администрација во Киев, наведувајќи дека власта во Украина е одредена од нејзиниот Устав, како и од ОН, а Би-Би-Си укажува на тоа како Москва и Вашингтон, кога Џо Бајден беше во Белата куќа, меѓусебно гласно се критикуваа, и „како работите се сменија“.
Што сака Русија, а што Америка?
Познато е што Путин смета за „историските корени“ на Украина, бидејќи уште пред инвазијата на Украина, во статија објавена на веб-страницата на Кремљ во јули 2021 година, под наслов „За историското единство на Русите и Украинците“, напиша дека „модерна Украина е целосно производ на советската ера“.
Тој претходно овој месец изјави дека на Русија ѝ е потребна верзија на мир во Украина која ќе обезбеди стабилен развој и мир за Русија, нагласувајќи дека тие мораат да изберат за себе верзија на мир која ќе им одговара и која ќе обезбеди мир за нивната земја во долгорочна историска перспектива, истакнувајќи дека не им треба ништо туѓо, но нема да се откажат од она што е нивно, и дека им е потребна опција која ќе обезбеди стабилен развој на нивната земја во услови на мир и безбедност.
Америка се залага за договор за партнерство со Украина кој ќе им даде контрола над големите инфраструктурни и минерални инвестиции.
„На Америка ѝ треба Гренланд, ќе биде наш“
Во меѓувреме, Трамп се занимава со Гренланд, и неодамна изјави дека „кинески и руски бродови се насекаде“ и дека на Америка ѝ треба Гренланд за „мир во светот“, а по посетата на неговиот син Доналд помладиот на островот во јануари, американска делегација во која беа потпретседателот Џеј Ди Венс и неговата сопруга Уша, советникот за национална безбедност Мајк Волц и министерот за енергетика Крис Рајт, пристигна на Гренланд, што предизвика дипломатски спор и ограничување на посетата само на американската воена база Питуфик.
„Нашата порака до Данска е многу едноставна: Не работевте добро за народот на Гренланд, недоволно инвестиравте во луѓето на Гренланд и во безбедносната архитектура на оваа неверојатна земја“, изјави Венс за време на посетата.
Трамп во саботата за „НБЦ њуз“ изјави дека „никогаш не би ја тргнал опцијата за воена сила од маса“, но верува дека постои „добра можност“ тоа да се направи без прибегнување кон сила.
„Ова е мир во светот, меѓународна безбедност, не тргам ништо од маса, ќе го добиеме Гренланд, сто проценти“, рече Трамп.
Што ќе добие Русија од Украина, останува да се види, но познато е дека Русија анектираше четири украински региони во септември 2022 година, кои ги смета за надвор од преговори, а територијата генерално ќе биде најголемата пречка за постигнување мир.
